काठमाडौं । नेपालको पूर्वी सीमा मेची नदी पारी छिमेकी भारतले आफ्नो सुरक्षा बन्दोबस्ती बढाउँदै गएको छ भने कतिपय नयाँ प्रविधिका हतियार समेत भण्डारण गरेको समाचारहरु प्रकाशमा आएका छन् ।

पाकिस्तानसँगको युद्धपछि भारतले देशको पूर्वी सिमानाको सुरक्षालाई ध्यानमा राख्दै ठूलो कदम चालेको छ। यसले सिलिगुडी करिडोरमा आफ्नो सबैभन्दा आधुनिक   ट्रायम्फ मिसाइल प्रणाली र राफेल जस्ता लडाकु विमानहरू तैनाथ गरेको छ।

यो करिडोर पश्चिम बंगालमा छ, जुन भारतको लागि धेरै महत्त्वपूर्ण मानिएको छ। सिलिगुडी करिडोर एउटा साँघुरो बाटो हो। यो केवल २०-२२ किलोमिटर चौडा छ, जसलाई 'चिकन नेक' पनि भनिन्छ।

यसले भारतको मुख्य भूमिलाई उत्तर-पूर्वी राज्यहरूसँग जोड्छ। उत्तरपूर्वी राज्यहरू प्राकृतिक स्रोतसाधनले भरिपूर्ण छन्। यस्तो अवस्थामा यो करिडोर भारतको लागि धेरै महत्त्वपूर्ण मानिएको छ।  

यसैबीच बंगलादेशको राजधानी ढाकामा पाकिस्तानी गुप्तचर निकायको उच्च तहको उपस्थिति भारतका लागि टाउको दुखाईको बिषय बनेको नवभारत टाईम्सले सोमबारको अनलाईन संस्करणमा समाचार दिएको छ ।

भारत र बंगलादेशबीचको सम्बन्ध पहिले नै तनावपूर्ण छ। अब पाकिस्तानको गुप्तचर एजेन्सी आईएसआईका अधिकारीहरूले ढाकाको भ्रमण गरेपछि यसले दुई देशबीचको तनावलाई अझ बढाएको समाचारमा उल्लेख छ। आईएसआईका मेजर जनरल शाहिद अमिर असफरको नेतृत्वमा रहेको एक प्रतिनिधिमण्डल चार दिन ढाकामा बसेको र भारतलाई यो भ्रमण पटक्कै मन नपरेको भन्दै भारतलाई पाकिस्तानले आफू विरुद्ध षड्यन्त्र गरिरहेको महशुस भएको भनिएको छ। 
 
डिफेन्स सेक्युरिटी एसियामा प्रकाशित एक रिपोर्ट अनुसार भारतले चिकेन नेकमा तैनाथ गरेको एस-४०० मिसाइल प्रणाली धेरै शक्तिशाली छ। यसले एकैसाथ धेरै हवाई लक्ष्यहरूमा प्रहार गर्न सक्छ। यसको दायरा ४०० किलोमिटरभन्दा बढी छ।

चीन र बंगलादेशको बढ्दो हवाई गतिविधिलाई ध्यानमा राख्दै भारतले यसलाई तैनाथ गरेको हो। हालै, भारतले सिलिगुडी करिडोर नजिकै चीन र बंगलादेशको वायु सेनाको उडान अवलोकन गरेको छ।

भारतलाई लाग्छ, यो भारतको शक्ति परीक्षण गर्ने प्रयास हो। यस्तो अवस्थामा भारतले एस-४०० तैनाथ गरेर आफ्नो शक्ति प्रदर्शन गरेको छ।  

सिलिगुडी करिडोर भारतको लागि सधैं चिन्ताको विषय रहँदै आएको छ। डोकलामदेखि, भारतीय सेनाले करिडोरमा द्रुत कारबाही, पूर्ण लडाई र निरन्तर तयारीमा ध्यान केन्द्रित गरिरहेको छ।

बंगलादेशमा राजनीतिक परिवर्तन भइरहेका बेला भारतले यो कदम चालेको हो। मोहम्मद युनुसको सरकार चीनसँग नजिक हुँदै गइरहेको देखेर भारत निकै सशंकित छ।

पहिले बंगलादेश सरकारको भारतसँग राम्रो सम्बन्ध थियो। तर अब युनुसको सरकारले चीन र पाकिस्तानसँग मित्रता गाँस्दैछ। भारतले यी दुवै देशलाई आफ्नो विरोधी देश मान्दछ।

बंगलादेशले चीनको सहयोगमा लालमोनिरहाट जिल्लामा विमानस्थल निर्माण गर्ने योजना बनाएको रिपोर्ट आएको छ। यो ठाउँ सिलिगुडी करिडोरको धेरै नजिक छ। यदि यस्तो भयो भने भारतको लागि चुनौति अझ बढ्नेछ।

यी चुनौतिहरूलाई ध्यानमा राख्दै, भारतले सिलिगुडीमा एस-४०० मिसाइल प्रणाली तैनाथ गरेको छ। यससँगै भारतले हाशिमारा एयरबेसमा राफेल लडाकु विमानहरूको स्क्वाड्रन पनि तैनाथ गरेको छ।

भारतले सिलिगुडी करिडोरमा बहु-स्तरीय वायु रक्षा प्रणाली पनि निर्माण गरेको छ। यसमा आकाश जस्ता मध्यम दूरीका क्षेप्यास्त्रहरू, छोटो दूरीको वायु रक्षा ब्याट्रीहरू र धेरै छोटो दूरीको वायु रक्षा प्रणालीहरू समावेश छन्।

सिलिगुडी क्षेत्रमा रहेको भारतीय स्थल सेनाको नेतृत्व त्रिशक्ति कोरले गर्छ। यसको मुख्यालय सुकनामा छ। यो कोर युद्ध लड्न र जित्नमा विशेषज्ञ छ। यस कोरमा भीष्म ट्याङ्क, आधुनिक पैदल सेना र तोपखाना छ।