क्वालालम्पुर । अमेरिकी रक्षा सचिव पिट हेगसेथले आज आइतबार वाशिंगटन र बेइजिङले आआफ्ना सेनाबीच सञ्चार च्यानलहरू स्थापना गर्ने बताएका छन्। उनले दुइ देशहरू बीचको द्विपक्षीय सम्बन्ध 'कहिल्यै पनि राम्रो' नभएको बताए।

हेग्सेथले भनेका छन्, हिजो शनिबार राति क्षेत्रीय सुरक्षा बैठकको छेउमा आफ्ना चिनियाँ समकक्षी एडमिरल डोङ जुनसँग कुरा गरे र उनीहरू 'शान्ति, स्थायित्व र राम्रो सम्बन्ध हाम्रा दुई महान र बलियो देशहरूको लागि उत्तम मार्ग हो' भन्ने कुरामा सहमत भए।

दक्षिण चीन सागरमा चीनको बढ्दो 'अस्थिर' कार्यहरूको सामना गर्न दक्षिणपूर्वी एसियाली राष्ट्रहरूलाई दृढतापूर्वक उभिन र आफ्नो समुद्री सेनालाई बलियो बनाउन आग्रह गरेको केही घण्टापछि एक्समा पोस्ट गरिएका उनका टिप्पणीहरू आएका हुन्।

'दक्षिण चीन सागरमा चीनको व्यापक क्षेत्रीय र समुद्री दाबीहरू शान्तिपूर्ण रूपमा विवादहरू समाधान गर्ने उनीहरूको प्रतिबद्धताको सामना गर्छन्,' हेगसेथले शनिबार दक्षिणपूर्वी एसियाली राष्ट्रहरूको संघ (आसियान) का आफ्ना समकक्षीहरूसँगको बैठकमा भने। 'हामी शान्ति खोज्छौं। हामी द्वन्द्व खोज्दैनौं। तर हामीले यो सुनिश्चित गर्नुपर्छ कि चीन तपाईं वा अरू कसैलाई हावी हुन खोजिरहेको छैन,' उनले थपे।

दक्षिण चीन सागर एसियाको सबैभन्दा अस्थिर द्वन्द्व बिन्दुहरू मध्ये एक हो। बेइजिङले लगभग सम्पूर्ण क्षेत्र दाबी गर्छ, जबकि आसियान सदस्यहरू फिलिपिन्स, भियतनाम, मलेसिया र ब्रुनाईले पनि तटीय क्षेत्र र सुविधाहरूको स्वामित्व दाबी गर्छन्।

मनिलाले बारम्बार बलियो क्षेत्रीय प्रतिक्रियाको लागि आग्रह गरेको छ, तर आसियानले परम्परागत रूपमा यस क्षेत्रको सबैभन्दा ठूलो व्यापारिक साझेदार बेइजिङसँगको आर्थिक सम्बन्धसँग सावधानीलाई सन्तुलनमा राख्न खोजेको छ।

हेग्सेथले भने कि उनले राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पसँग पनि कुरा गरे र उनीहरू ूअमेरिका र चीन बीचको सम्बन्ध कहिल्यै राम्रो भएको थिएनू भन्ने कुरामा सहमत भए।

यस हप्ताको सुरुमा दक्षिण कोरियामा चिनियाँ नेता सी जिनपिङसँग ट्रम्पको भेटले 'अमेरिका र चीनको लागि स्थायी शान्ति र सफलताको लागि स्वर सेट गर्यो', आइतबार मलेसियाबाट भियतनाम गएका हेग्सेथले थपे।

बेइजिङसँग बढ्दो तनावको बीचमा आसियान बैठकमा दिइएको कडा चेतावनी र त्यसपछि अनलाइन मेलमिलापपूर्ण भाषाले वासिङ्टनको रोकथाम र कूटनीतिलाई सन्तुलनमा राख्ने प्रयासलाई जोड दियो।

'यो क्षति नियन्त्रण हो। अझ महत्त्वपूर्ण कुरा, यसले चीनसँगको अमेरिकी सम्बन्धमा दुई फरक धाराहरूलाई प्रतिबिम्बित गर्दछ- एउटा जसले चीनलाई खतराको रूपमा हेर्छ र अर्को सम्भावित साझेदार,' दक्षिणपूर्वी एसियाली राजनीतिक विश्लेषक ब्रिजेट वेल्शले भने।

शनिबारको आफ्नो बैठकमा, हेगसेथले बेइजिङले २०१२ मा फिलिपिन्सबाट कब्जा गरेको स्कारबोरो शोललाई 'प्रकृति आरक्ष' को रूपमा हालै घोषणा गरेकोमा आलोचना गरे। उनले बैठकलाई भने कि यो 'तपाईंको खर्चमा नयाँ र विस्तारित क्षेत्रीय र समुद्री दाबीहरू जबरजस्ती गर्ने अर्को प्रयास हो।'

उनले समुद्रमा व्यवहार नियन्त्रण गर्न चीनसँग लामो समयदेखि ढिलाइ भइरहेको आचारसंहिताको निष्कर्षलाई छिटो निष्कर्षमा पुर्‍याउन आसियानलाई आग्रह गरे। उनले उत्तेजना रोक्न साझा समुद्री निगरानी र द्रुत(प्रतिक्रिया प्रणाली विकास गर्ने प्रस्ताव पनि गरे।

उनले भने, 'साझा समुद्री क्षेत्र जागरूकताू नेटवर्कले' आक्रामकता र उत्तेजनाू सामना गर्ने कुनै पनि सदस्य एक्लो नभएको सुनिश्चित गर्नेछ।

हेग्सेथले डिसेम्बरमा क्षेत्रीय समन्वयलाई सुदृढ पार्न र नेभिगेसनको स्वतन्त्रतालाई कायम राख्न आसियान(अमेरिका समुद्री अभ्यासको योजनालाई पनि स्वागत गरे।

नोभेम्बर १, २०२५ मा मलेसियाको क्वालालम्पुरमा दक्षिणपूर्वी एसियाली राष्ट्रहरूको संघ (आसियान) रक्षा मन्त्रीहरूको बैठकमा आसियान प्लस बैठकको क्रममा अमेरिकी रक्षा सचिव पिट हेग्सेथले प्रशंसा गरे।  

चीनले आफ्नो समुद्री आचरणको अमेरिकी आलोचनालाई अस्वीकार गर्‍यो, वाशिंगटनले क्षेत्रीय मामिलामा हस्तक्षेप गरेको र आफ्नो सैन्य उपस्थिति मार्फत तनाव उत्पन्न गरेको आरोप लगाउँदै। चिनियाँ अधिकारीहरूले भनेका छन् कि उनीहरूको गस्ती र निर्माण गतिविधिहरू कानुनी छन् र उनीहरूले चिनियाँ क्षेत्र मान्ने ठाउँमा सुरक्षा कायम राख्ने उद्देश्यले गरिएको छ।

मनिलाले दक्षिण चीन सागरमा अमेरिका, अष्ट्रेलिया र न्यूजील्याण्डसँग नौसेना र हवाई अभ्यास गरेपछि चिनियाँ अधिकारीहरूले शनिबार फिलिपिन्सलाई 'समस्या निम्त्याउने' भएको आरोप लगाए।

शुक्रबार समाप्त भएको दुई दिने अभ्यास फिलिपिन्सले विवादित पानीमा आफ्नो अधिकारको रक्षा गर्न गत वर्षदेखि साझेदार राष्ट्रहरूसँग गरेको १२ औं अभ्यास थियो।

चीनको पिपुल्स लिबरेशन आर्मी साउदर्न थिएटर कमाण्डका प्रवक्ता तियान जुन्लीले यो अभ्यासले क्षेत्रीय शान्ति र स्थिरतालाई गम्भीर रूपमा कमजोर बनाएको बताए।

'यसले दक्षिण चीन सागर मुद्दामा फिलिपिन्स समस्या निम्त्याउने र क्षेत्रीय स्थिरताको विध्वंसकारी हो भनेर थप प्रमाणित गर्छ,' उनले भने। सिएनए (च्यानल न्यूज एशिया)